此页尚未校对
木舌
「木舌」者,舌腫粗大,漸漸腫硬滿口,不急治即塞殺人 也。其法用紫雪二錢,竹瀝和勻,頻抹口中自消。
《薛己口齒類要》
《薛己口齒類要》
《論證》
《論證》
經言:「舌乃心之苗」,此以竅言也。以部分言之,五臟有 所屬。以證言之,五臟皆有所主。如口舌腫痛,或狀如 無皮,或發熱作渴,為中氣虛熱;若眼如煙觸,體倦少 食,或午後益甚,為陰血虛熱;若咽痛舌瘡,口乾足熱, 日晡益甚,為腎經虛火;若四肢逆冷,惡寒飲食,或痰 甚眼赤,為命門火衰;若發熱作渴,飲冷便閉,為脾胃 「實火;若發熱惡寒,口乾口渴,食少體倦,為脾經虛熱; 若舌本作強,顋頰腫痛,為脾經濕熱;若痰盛作渴,口 舌腫痛,為上焦有熱;若思慮過度,口舌生瘡,咽喉不 利,為脾經血傷火動;若恚怒過度,寒熱口苦,而舌腫 痛,為肝經血傷火動,病因多端,當因時制宜。凡舌腫 脹甚,宜先刺舌尖,或舌上,或邊旁,出」血泄毒,以救其 急。惟舌下廉泉穴,此屬腎經,雖宜出血,亦當禁針。
《�證舌法》
《�證舌法》
白胎舌
![白胎舌](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0401_-_%E7%99%BD%E8%83%8E%E8%88%8C.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0401_-_%E7%99%BD%E8%83%8E%E8%88%8C.svg.png)
舌見白胎滑者,邪初入裡也。丹田有熱,胸中有寒,乃 少陽半表半裡之證也,宜用小柴胡湯、梔子豉湯治 之。
將瘟舌
![將瘟舌](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0402_-_%E5%B0%87%E7%98%9F%E8%88%8C.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0402_-_%E5%B0%87%E7%98%9F%E8%88%8C.svg.png)
舌見紅色,熱蓄于內也,不問何經,宜用「透頂清神散」 治之。
中焙舌
![中焙舌](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0403_-_%E4%B8%AD%E7%84%99%E8%88%8C.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0403_-_%E4%B8%AD%E7%84%99%E8%88%8C.svg.png)
舌見純紅,內有黑形如小舌者,乃邪熱結於裡也。君 火熾盛,反兼水化。宜涼膈散、大柴胡湯下之。
生斑舌
![生斑舌](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0404_-_%E7%94%9F%E6%96%91%E8%88%8C.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0404_-_%E7%94%9F%E6%96%91%E8%88%8C.svg.png)
舌見紅色而有小黑色者,熱毒乘虛入胃,蓄熱則發 斑矣。宜用元參升麻葛根湯、化斑湯解之。
紅星舌
![紅星舌](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0405_-_%E7%B4%85%E6%98%9F%E8%88%8C.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0405_-_%E7%B4%85%E6%98%9F%E8%88%8C.svg.png)
舌見淡紅中有大紅星者,乃少陰君火熱之盛也。所 不盛者,假火勢以侮脾土,將欲發黃之候也。宜用茵 陳五苓散治之。
黑尖舌
![黑尖舌](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0406_-_%E9%BB%91%E5%B0%96%E8%88%8C.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0406_-_%E9%BB%91%E5%B0%96%E8%88%8C.svg.png)
舌見紅色,尖見青黑者,水虛火實,腎熱所致,宜用竹 葉石膏湯治之。
裡圈舌
![裡圈舌](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0407_-_%E8%A3%A1%E5%9C%88%E8%88%8C.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Skilled_Occupation_or_Profession_-_pic0407_-_%E8%A3%A1%E5%9C%88%E8%88%8C.svg.png)
舌見淡紅色,而中有一紅暈,沿皆純黑,乃餘毒遺於 心包絡之間,與邪火鬱結,二火亢極,故有是證也,以 承氣湯下之